Aanneming van werk is een bijzondere overeenkomst waarbij de aannemer zich verbindt om voor een ander tegen betaling werk te realiseren. Bij aanneming van werk kan het gaan om grote klussen, maar ook om kleinere klussen zoals de installatie van een keuken of badkamer of het schilderen van de kozijnen. De aannemer komt juridisch gezien met de opdrachtgever overeen om tegen betaling een werk van stoffelijke aard tot stand te brengen en dit werk te leveren aan de opdrachtgever(s). 

Hierbij is van belang dat de aannemer geen werknemer mag zijn van de opdrachtgever; anders is er namelijk sprake van een arbeidsovereenkomst met de opdrachtgever c.q. werkgever. De opdrachtgever is verplicht de aannemer als tegenprestatie voor zijn of haar werk een vergoeding te betalen. 

Waardevergoeding

De opdrachtgever is verplicht een prijs te betalen voor de werkzaamheden die de aannemer voor hem/haar verricht. Hier zijn verschillende mogelijkheden voor:

  • een vooraf afgesproken bedrag; 
  • een vooraf besproken richtprijs; 
  • een uurtarief; 
  • een achteraf vast te stellen bedrag


Wanneer er geen (vaste) prijs is afgesproken, is de opdrachtgever verplicht een redelijke vergoeding te betalen aan de aannemer. Wat een redelijke prijs is, hangt af van wat de aannemer normaal gesproken rekent en aan wat hij of zij gepresteerd heeft.

Wanneer sprake is van een richtprijs, dan mag de uiteindelijke prijs wettelijk gezien niet meer dan 10 procent hoger liggen dan deze richtprijs, tenzij de aannemer op tijd aan de opdrachtgever laat weten dat de prijs hoger uitvalt. De opdrachtgever kan dan beslissen of het werk eenvoudiger of beperkter moet worden, zodat de eerder ingeschatte prijs alsnog aangehouden kan worden.  

Als de opdrachtgever besluit het werk te beperken of te vereenvoudigen, moet de aannemer zich hier -voor zover dit redelijk en mogelijk is - aanhouden. Dit geldt ook bij aanneemovereenkomsten waarvan de prijs afhankelijk is gesteld van de tijd waarin het werk wordt voltooid.


Vertraging en ontbinding

Wanneer voor een bepaalde opdracht een afspraak wordt gemaakt tussen een opdrachtgever en een aannemer, wordt er over het algemeen ook een opleverdatum overeengekomen. Soms gebeurt het dat al vóór de opleverdatum duidelijk wordt dat het werk niet op tijd of niet naar behoren kan worden voltooid. De opdrachtgever en aannemer moeten hier eerst onderling uit proberen te komen, maar dit lukt niet altijd. 

Wanneer partijen er niet onderling uit kunnen komen kan de opdrachtgever de rechter verzoeken de overeenkomst te ontbinden. Wanneer de reden van vertraging aan de opdrachtgever te wijten is, dan moet hij ook de rekening betalen. Wanneer de reden van vertraging echter aan de aannemer te wijten is, dan is vraag of de opdrachtgever de rekening moet betalen afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Wanneer de vertraging noch aan de aannemer, noch aan de opdrachtgever toegerekend kan worden, kan de rechter op verzoek van de aannemer de overeenkomst ontbinden. Voor een dergelijke ontbinding worden vaak bepaalde voorwaarden en gevolgen bepaald, waar de rechter over beslist. 

 

Kostenverhogende omstandigheden

Soms gebeurt het dat er tussen het aangaan van de overeenkomst en de oplevering omstandigheden optreden die tot gevolg hebben dat de kosten hoger zijn dan vooraf vastgesteld of begroot. In de algemene voorwaarden van de aannemer staat vaak dat onvoorziene kostenstijgingen en hogere kosten die ontstaan doordat de opdrachtgever onjuiste informatie heeft verstrekt, aan de opdrachtgever doorberekend worden. Uitzondering hierop zijn situaties waarin de aannemer had moeten weten dat de informatie onjuist was en de opdrachtgever hiervoor had moeten waarschuwen.  

Ook wanneer er geen clausule in de algemene voorwaarden staat om dat af te vangen en de kostenstijging buiten de schuld van de aannemer gebeurt, kan de aannemer de rechter vragen om de vergoeding van het project te verhogen. Een voorwaarde hiervoor is dat de aannemer ten tijde van het bepalen van de prijs niet op de hoogte was of kon zijn van de kostenstijgingen. In gevallen waarin de opdrachtgever de opdrachtnemer verzoekt kostenverhogende wijzigingen aan te brengen, moet de opdrachtnemer hier melding van maken, tenzij de opdrachtgever kon begrijpen dat het verzoek duidelijk kostenverhogend is. 


Uitvoering onmogelijk

Wanneer het werk gedurende het proces kapot gaat of kwijt raakt, is voltooiing in sommige gevallen onmogelijk. Wanneer dit niet te wijten is aan de aannemer, moet de opdrachtgever ondanks het niet afgemaakte werk toch een deel van de afgesproken prijs betalen. Wanneer het werk verloren gaat vanwege grove schuld of opzet van de opdrachtgever, heeft de aannemer recht op het gehele bedrag minus het bedrag dat bespaard wordt aan materiaal en arbeidsuren.

Wanneer de prijs voor de opdracht afhankelijk is van de daadwerkelijk gemaakte kosten, wordt de vergoeding voor de aannemer in het geval van verlies door opzet of nalatigheid bij de opdrachtgever vastgesteld op basis van de daadwerkelijk gemaakte kosten, de arbeidsuren en de begrote winst over het gehele project.


Opzegging door opdrachtgever

De opdrachtgever heeft altijd de mogelijkheid de overeenkomst met de aannemer geheel of gedeeltelijk op te zeggen. De vergoeding wordt dan naar evenredigheid vastgesteld aan de hand van ofwel de gemaakte uren en kosten ofwel de arbeidsuren, het materiaal en de begrote winst.