Erkenning is de handeling van een man, die wel of niet de biologische vader is van een kind, die bedoeld is om een familierechtelijke band tot stand te brengen tussen hem en het kind. Door deze handeling wordt hij juridisch gezien vader van het kind. De vader is dan verplicht om zijn kind te onderhouden en het kind krijgt op zijn beurt het recht op een erfenis. Het erkennen van een kind vindt plaats bij de gemeente en kan zowel voor de bevalling als na de bevalling gebeuren.
Erkenning bij huwelijk en geregistreerd partnerschap
Erkenning is de wettelijke vastlegging van vaderschap. Als een vrouw en een man getrouwd zijn en een kind krijgen, wordt de echtgenoot van de moeder automatisch beschouwd als de vader en hoeft er geen proces van erkenning plaats te vinden. Dit gelds zelfs als de echtgenoot niet de biologische vader van het kind is. De biologische vader kan in dat geval het kind pas erkennen als de echtgenoot van de moeder met succes het vaderschap ontkend heeft.
Bij een geregistreerd partnerschap is de erkenning van een kind niet automatisch geregeld. De vader moet het kind dan erkennen bij de gemeente.
Waar en wanneer kan een kind erkend worden?
Wanneer een kind geboren wordt terwijl de ouders niet getrouwd zijn, dan heeft het kind voor de wet alleen een moeder. De vader kan het vaderschap juridisch vastleggen door het kind te erkennen. Veelal gaan beide ouders vóór de geboorte van het kind naar het gemeentehuis om de erkenning te regelen.
Een kind kan erkend worden bij de ambtenaar van de burgerlijke stand. Deze erkenning kan op 3 momenten plaatsvinden:
- Voordat het kind geboren wordt, maar tijdens de zwangerschap
- Bij de aangifte van de geboorte
- Na de geboorte op een willekeurig tijdstip
Als een kind jonger is dan 12 jaar, dan heeft de man alleen toestemming van de moeder nodig om het kind te erkennen. Als een kind tussen de 12 en 16 jaar is, dan heeft de man naast toestemming van de moeder ook toestemming van het kind zelf nodig. Wanneer de moeder en/of het kind weigeren toestemming te verlenen kan de rechter op verzoek van de man vervangende toestemming geven voor de erkenning.
Door automatische erkenning door de echtgenoot van de moeder kan soms een man het vaderschap verwerven zonder dat hij dat wil. Bijvoorbeeld omdat de vrouw zwanger is van een andere man, en de echtgenoot dit kind niet als het zijne wil aanvaarden. Dit vaderschap kan onder voorwaarden ontkend worden door een verzoek in te dienen bij de rechtbank.
Gevolgen erkenning
Door erkenning:
- wordt de man wettelijk de vader van het kind
- ontstaat er tussen de man en het kind een familierechtelijke band
- worden de man en het kind elkaars wettelijke erfgenamen
- heeft de man recht op omgang, informatie en consultatie
- heeft de man de plicht het kind te onderhouden tot het kind 21 jaar is
- kan de man het gezag over het kind krijgen
- kan een minderjarige toch een huwelijk sluiten met toestemming van zijn of haar ouders
- kan het kind de naam krijgen van de vader, als de moeder en de man die het kind erkent daarvoor kiezen
Ouderlijk gezag
Door de erkenning van het kind of erkenning van de ongeboren vrucht is de vader nog geen wettelijke vertegenwoordiger van het kind. Daarvoor moet hij eerst het ouderlijk gezag aanvragen. Met het ouderlijk gezag kan de vader beslissingen nemen over de opvoeding en de verzorging van het kind. Ook mag hij het vermogen van zijn kind beheren en rechtshandelingen verrichten in naam van zijn zoon of dochter zoals het zetten van een handtekening of het voeren van een gerechtelijke procedure.
Erkenning bij geboorte in het buitenland
Als het kind in het buitenland wordt geboren, kan de vader zijn kind erkennen bij de ambtenaar van de burgerlijke stand of bij een lokale notaris. Als de erkenning toch niet mogelijk blijkt in het buitenland, kan de vader het kind erkennen bij een Nederlandse gemeente of een Nederlandse notaris.