Adoptie is de manier om een gezin te stichten voor stellen die geen kinderen kunnen krijgen. Ook voor het kind is het goed om geadopteerd te worden: onderzoek heeft uitgewezen dat adoptie beter is voor de ontwikkeling van kinderen dan opgroeien in kindertehuizen. Bij adoptie worden alle juridische banden van het kind met zijn of haar biologische ouders gebroken. Alle rechten en plichten van ouderschap gaan volledig over op de adoptieouders, en het kind wordt bij wijze van spreken “hun” kind.
Let op: Dit artikel gaat alleen over de Nederlandse regels bij het adopteren van in Nederland geboren kinderen. Wanneer het gaat om de adoptie van buitenlandse kinderen zijn de regels van het land waar het kind vandaan komt veelal van toepassing.
Bij een geregistreerd partnerschap is de erkenning van een kind niet automatisch geregeld. De vader moet het kind dan erkennen bij de gemeente.
Wat zijn de voorwaarden voor adoptie?
- Een kind moet op de dag van het eerste verzoek minderjarig zijn.
- Wanneer het kind twaalf jaar of ouder is mag het kind tijdens zijn verhoor geen bezwaren hebben tegen de adoptie. Ook wanneer het kind nog geen twaalf is maar wel door de rechtbank als oud en wijs genoeg gezien wordt om zijn belangen te kennen, geldt hetzelfde.
- Het kind mag geen kleinkind zijn van (één van) de adoptieouders.
- De adoptieouder of de adoptieouders moeten minimaal achttien jaar ouder zijn dan het kind.
- De juridische ouders mogen de adoptie niet tegenspreken, tenzij er sprake is van misbruik van recht.
- Wanneer de biologische moeder van het kind minderjarig is, moet ze op de dag van het verzoek de leeftijd van zestien hebben bereikt.
- De adoptant of de adoptanten moeten het kind ten minste één jaar hebben verzorgd en opgevoed.
- De ouder of ouders mogen niet langer het gezag over het kind hebben.
Hoe wordt een verzoek tot adoptie beoordeeld?
Bij de beoordeling van adoptie gaat het om de vraag of het kind geen ouderlijke verplichtingen meer van zijn ouder of ouders kan verwachten. Kunnen de ouders nog inhoud kunnen geven aan het ouderschap? Denk hierbij aan de verantwoordelijkheden jegens het kind, zoals de verzorging, de opvoeding, het levensonderhoud etc. Erkende biologische ouders hebben vetorecht over het adoptieverzoek. Als de biologische vader het kind niet erkend heeft, heeft hij geen vetorecht omdat hij het ouderschap wettelijk niet heeft aanvaard. Als een biologische vader wil voorkomen dat de biologische moeder ‘zijn’ kind afstaat ter adoptie moet hij het kind eerst erkennen.
Dit vetorecht is echter niet onoverkomelijk – de juridische ouders moeten er wel een goede reden voor hebben. Wanneer het vetorecht alleen maar wordt ingeroepen om de adoptieouders te schaden mag het terzijde gelegd worden als misbruik van recht. Het vetorecht van een biologische moeder die geen 16 jaar is en geen juridische emancipatie tot volwassene heeft ondergaan, mag ook afgewezen worden.
Stiefouderadoptie
Van een stiefouderadoptie, ook wel partneradoptie genoemd, is sprake als de partner van de ouder het kind adopteert. De partner kan een echtgeno(o)t(e), geregistreerde partner of vriend(in) van de ouder zijn. Het verzoek kan alleen worden ingediend als de partner ten minste drie jaar voorafgaand met de ouder heeft samengeleefd. Daarnaast gelden de acht voorwaarden die hierboven al zijn opgesomd.
Gevolgen adoptie
Door adoptie ontstaat tussen het kind, de adoptieouder en diens familie een familieband. Tegelijkertijd houdt de familieband op te bestaan tussen het kind en de oorspronkelijke ouders en hun familie. Ingeval van een stiefouderadoptie, waarbij de partner van de ouder het kind adopteert, blijft de familieband tussen het kind en de ouder bestaan. Een stel dat beiden een kind hebben geadopteerd, maar niet met elkaar gehuwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben oefenen door adoptie het gezag gezamenlijk uit.
Als een kind omgang heeft met een ouder waarvan de familieband door adoptie houdt op te bestaan, kan de rechter bepalen dat na de adoptie het kind en de oorspronkelijke ouder het recht op omgang behouden.
Kan ik als adoptiekind de adoptie laten herroepen?
Het is mogelijk dat een kind zijn of haar adoptie ongedaan laat maken of terug laat draaien. In juridische termen heet dit het herroepen van de adoptie. Hiervoor moet een verzoek worden ingediend bij de rechtbank. De rechter zal dit verzoek toewijzen wanneer hij van oordeel is dat het in het belang van de geadopteerde is. Een geadopteerde mag een dergelijk verzoek indienen van zijn twintigste tot en met zijn drieëntwintigste levensjaar. Een verzoek daarvoor en daarna wordt afgewezen door de rechter. Wanneer de herroeping wordt toegewezen zullen alle familierechtelijke banden met de adoptiefamilie ophouden te bestaan. Hetzelfde geldt voor de familierechtelijke betrekkingen van de kinderen van de geadopteerde met de adoptiefamilie.
Alleen Nederlandse kinderen of ook buitenlandse kinderen?
Het is ook mogelijk om kinderen uit het buitenland te adopteren. Dit is de meest voorkomende manier om kinderen te adopteren. Vaak zijn de kinderen daar wees geworden door oorlog of natuurrampen of worden kinderen afgestaan ter adoptie omdat de ouders simpelweg geen geld hebben om hun kinderen te verzorgen. Hiervoor moet je eerst een zogenaamde beginseltoestemming aanvragen. Hiermee wordt vastgesteld of je in aanmerking komt om een kind uit het buitenland te adopteren. De voorwaarden hiervoor zijn:
- Je mag niet ouder dan zesenveertig jaar zijn op het moment dat je de aanvraag voor beginseltoestemming doet.
- Gehuwden, samenwonenden en individuele aanvragers komen in aanmerking voor adoptie. Ook aanvragers van hetzelfde geslacht kunnen adopteren uit het buitenland, mits het land van het kind dit toestaat.
- De aanvrager moet zich medisch laten keuren. De uitslag van deze keuring moet worden doorgestuurd naar de raadsonderzoeker die het gezinsonderzoek doet.
- De aanvrager(s) moet(en) toestemming verlenen voor inzage in het justitieel documentatieregister
- Het leeftijdsverschil tussen de oudste ouder en het kind mag ten tijde van het voorstel niet groter zijn dan veertig jaar.
- Je moet bereid zijn het kind alle noodzakelijke medische behandelingen en inentingen te geven.
- Je moet garant staan voor alle kosten die de verzorging van het kind met zich meebrengt.
Kunnen naast hetero stellen, ook stellen van hetzelfde geslacht een kind adopteren?
Ook stellen van hetzelfde geslacht kunnen kinderen adopteren. Voor hen gelden de zelfde voorwaarden als voor stellen van verschillend geslacht. Het kan soms wel wat lastiger zijn om een kind uit het buitenland te adopteren voor stellen van hetzelfde geslacht, omdat sommige landen niet accepteren dat een kind wordt geadopteerd door stellen van hetzelfde geslacht. Een oplossing hiervoor is dat één van het stel het kind adopteert. Na een jaar samengewoond te hebben met het kind mag de andere persoon binnen het stel het kind ook adopteren.
Meer informatie
Neem voor meer informatie contact op met een familierechtadvocaat om zeker van je zaak te zijn. In alle gevallen is het verplicht om door een advocaat vertegenwoordigd te worden in de rechtszaal.